Bütün dünyada otomotiv firmaları benzin için dizayn edilmiş araçlara (hiç bir modifikasyon yapmadan) fabrikasyon olarak alterrnatif yakıt kullanmak üzere LPG ve CNG kitleri takıyorlar.
FIAT TOFAS Bursa fabrikalarında ALBEA' lara LPG, ihraç DOBLO' lara CNG kiti takılıyor. Otomotiv üreticileri sonradan takılan kitlerden farklı olarak takılan LPG ve CNG kitlerinden ötürü en az 7 sene sorumluluk altına giriyorlar.
Araçlarda alternatif yakıt olarak LPG veya CNG kullanımı, otomotiv firmalarını daha sıkı testler yapmaya zorluyor.
Dolayısıyla bu kitlerin takılması ve testleri çok uzun sürüyor. Emisyon testleri, dynometrik performans testleri, çarpışma ve darbe testleri v.s.
Örneğin TOFAŞ' ta yapılan LPG' li araç testleri özet olarak şöyle:
1- Dörtlü yol similatöründe komple araç fatik (yorulma) testi-300 saat
2- Emisyon testleri 91/441/EC, 98/77EC normlarına göre
3- Güç ve moment testleri
4- Emniyet, güvenilirlik, performans ve araç kullanım testleri (60.000 km x 3 ara= 180.000 Km)
5- Komple araç çarpma testi, önden çarpma testi ve ECE 34 normuna göre arkadan çarpma testi
Ayrıca ülkemizde de uygulamada olan ECE R 67.01 sayılı Avrupa Birliği normlarına göre;
- Bir kaza anında hem benzin hemde LPG akışını kesen atalet sensörü,
- LPG tank üzerindeki multivalf üzerinde gazı akışını kesen uzaktan kumandalı ekstra bir selenoid vana,
- LPG tankı üzerindeki multivalfe entegre 27 bar basınçta açan bir emniyet valfi ile 120 derecede eriyen sigorta mühür,
- LPG tankı Bon-Fire (Yangın Testi)-LPG ile dolu tank yangına maruz bırakılarak, tank üzerindeki multivalf sayesinde tankın patlamadan basınç sıfırlanıncaya kadar dayanması test edilmektedir. Bu testi geçmeyen tank ve multivalf after markette de araçlara takılamaz (ECE R 67.01 Standardı)
- LPG tank bağlantılarını güvenilirliğinin çarpşma testleriyle onaylanması. ECE R 67.01 Normuna göre tank bağlantıları önden ve arkadan çarpmalarda 20g, yandan çarpmalarda 8g kuvvete dayanmak mecburiyetindedir.
Aşağıda gaz yakıtların fiziksel özellikleri var.
Kendi Kendine Tutuşma Sıcaklı (0º C)
HİDROJEN : 585
DOĞALGAZ : 540
LPG : 510
BENZİN : 385
Min. Tutuşma Enerjisi (MJ)
HİDROJEN : 0.02
DOĞALGAZ :0.28
LPG : 0.25
BENZİN :0.25
Max. Laminer Alev Hızı (Cm/Sn)
HİDROJEN :270
DOĞALGAZ: 38
LPG : 40
BENZİN :30
Tablodanda görüldü gibi, LPG' nin kendi kendine tutuşma sıcaklı benzinden daha yüksektir.
Uygun olmayan ateşleme avansları, yanma odasında sıcak kalmş bölgeler motorlarda erken ateşlemeye sebep olabilir.
Yukarıda görüldü gibi düşük tutuşma sıcaklı nedeniyle benzinde bu risk LPG' den daha fazladır.
Fiziksel özelliklere devam edecek olursak:
R.O.N. (ARAŞTIRMA OKTAN SAYISI)
LPG: 105
BENZİN: 96-98
M.O.N. (MOTOR OKTAN SAYISI)
LPG: 92
BENZİN: 85-87
Alt Kalorifik Gç (MJ/Dm3) :
LPG:25.6
BENZİN: 32.3
STOİKOMETRİK ORAN (KG/KG) :
LPG : 15.66
BENZİN : 14.7
FIAT TOFAS Bursa fabrikalarında ALBEA' lara LPG, ihraç DOBLO' lara CNG kiti takılıyor. Otomotiv üreticileri sonradan takılan kitlerden farklı olarak takılan LPG ve CNG kitlerinden ötürü en az 7 sene sorumluluk altına giriyorlar.
Araçlarda alternatif yakıt olarak LPG veya CNG kullanımı, otomotiv firmalarını daha sıkı testler yapmaya zorluyor.
Dolayısıyla bu kitlerin takılması ve testleri çok uzun sürüyor. Emisyon testleri, dynometrik performans testleri, çarpışma ve darbe testleri v.s.
Örneğin TOFAŞ' ta yapılan LPG' li araç testleri özet olarak şöyle:
1- Dörtlü yol similatöründe komple araç fatik (yorulma) testi-300 saat
2- Emisyon testleri 91/441/EC, 98/77EC normlarına göre
3- Güç ve moment testleri
4- Emniyet, güvenilirlik, performans ve araç kullanım testleri (60.000 km x 3 ara= 180.000 Km)
5- Komple araç çarpma testi, önden çarpma testi ve ECE 34 normuna göre arkadan çarpma testi
Ayrıca ülkemizde de uygulamada olan ECE R 67.01 sayılı Avrupa Birliği normlarına göre;
- Bir kaza anında hem benzin hemde LPG akışını kesen atalet sensörü,
- LPG tank üzerindeki multivalf üzerinde gazı akışını kesen uzaktan kumandalı ekstra bir selenoid vana,
- LPG tankı üzerindeki multivalfe entegre 27 bar basınçta açan bir emniyet valfi ile 120 derecede eriyen sigorta mühür,
- LPG tankı Bon-Fire (Yangın Testi)-LPG ile dolu tank yangına maruz bırakılarak, tank üzerindeki multivalf sayesinde tankın patlamadan basınç sıfırlanıncaya kadar dayanması test edilmektedir. Bu testi geçmeyen tank ve multivalf after markette de araçlara takılamaz (ECE R 67.01 Standardı)
- LPG tank bağlantılarını güvenilirliğinin çarpşma testleriyle onaylanması. ECE R 67.01 Normuna göre tank bağlantıları önden ve arkadan çarpmalarda 20g, yandan çarpmalarda 8g kuvvete dayanmak mecburiyetindedir.
Aşağıda gaz yakıtların fiziksel özellikleri var.
Kendi Kendine Tutuşma Sıcaklı (0º C)
HİDROJEN : 585
DOĞALGAZ : 540
LPG : 510
BENZİN : 385
Min. Tutuşma Enerjisi (MJ)
HİDROJEN : 0.02
DOĞALGAZ :0.28
LPG : 0.25
BENZİN :0.25
Max. Laminer Alev Hızı (Cm/Sn)
HİDROJEN :270
DOĞALGAZ: 38
LPG : 40
BENZİN :30
Tablodanda görüldü gibi, LPG' nin kendi kendine tutuşma sıcaklı benzinden daha yüksektir.
Uygun olmayan ateşleme avansları, yanma odasında sıcak kalmş bölgeler motorlarda erken ateşlemeye sebep olabilir.
Yukarıda görüldü gibi düşük tutuşma sıcaklı nedeniyle benzinde bu risk LPG' den daha fazladır.
Fiziksel özelliklere devam edecek olursak:
R.O.N. (ARAŞTIRMA OKTAN SAYISI)
LPG: 105
BENZİN: 96-98
M.O.N. (MOTOR OKTAN SAYISI)
LPG: 92
BENZİN: 85-87
Alt Kalorifik Gç (MJ/Dm3) :
LPG:25.6
BENZİN: 32.3
STOİKOMETRİK ORAN (KG/KG) :
LPG : 15.66
BENZİN : 14.7